Đề ôn thi tốt nghiệp THPT 2025 môn Sinh học – Bám sát đề minh họa – Đề 3 là một trong những đề thi thuộc chuyên mục Thi thử Sinh THPT – Đại Học, nằm trong hệ thống Ôn tập thi thử THPT. Đây là đề được biên soạn theo đúng định hướng cấu trúc và nội dung của Đề minh họa tốt nghiệp THPT 2025 môn Sinh học Bộ GD&ĐT, giúp học sinh làm quen với dạng bài thi mới và rèn luyện kỹ năng xử lý nhanh – chính xác.
Đề thi gồm 18 câu trắc nghiệm, 4 câu đúng/ sai và 6 câu trả lời ngắn, trải dài trên các chuyên đề trọng tâm lớp 12 như: cơ chế di truyền và biến dị, quy luật di truyền, ứng dụng di truyền học, quá trình tiến hóa và sinh thái học. Các câu hỏi trong đề được thiết kế đa dạng, có sự phân hóa rõ rệt, phù hợp để học sinh tự đánh giá năng lực bản thân, phát hiện lỗ hổng kiến thức và điều chỉnh chiến lược ôn tập hợp lý. Bên cạnh đó, nhiều câu hỏi gắn liền thực tiễn giúp rèn luyện khả năng vận dụng và tư duy logic.
Hãy cùng Dethitracnghiem.vn luyện đề ngay hôm nay để bứt phá điểm số trong kỳ thi tốt nghiệp sắp tới!
- Số trang: 6 trang
- Hình thức: trắc nghiệm, trả lời đúng/ sai và trả lời ngắn
- Thời gian làm bài: 50 phút (không kể thời gian phát đề)
ĐỀ THI
PHẦN I. Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 18. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án.
Câu 1. Cấu trúc mang và truyền đạt thông tin di truyền ở sinh vật nhân thực là
A. protein.
B. DNA.
C. mRNA.
D. rRNA.
Câu 2: Các nhiễm sắc thể tự nhân đôi ở pha nào của kỳ trung gian?
A. Pha $G_1$.
B. Pha $G_2$.
C. Pha $G_1$ và pha $G_2$.
D. Pha S.
Câu 3: Sau khi học xong quá trình quang hợp ở thực vật, một học sinh đã vẽ sơ đồ như sau:
Nhận xét về hình ảnh này nội dung nào sau đây chưa đúng?
A. Quá trình (1) được diễn ra trong pha tối (chu trình Canvil)
B. Quá trình (2) tạo $C_6H_{12}O_6$ là chu trình Canvil
C. $O_2$ được sinh ra trong pha sáng nhờ phản ứng quang phân li nước.
D. Các chú thích (3), (4) không chính xác.
Câu 4. Nước được vận chuyển ở thân chủ yếu
A. qua mạch rây theo chiều từ trên xuống.
B. qua mạch gỗ
C. từ mạch rây sang mạch gỗ
D. từ mạch gỗ sang mạch rây
Câu 5. Sự hình thành các hợp chất hữu cơ từ những chất vô cơ trong quá trình phát sinh sự sống thuộc giai đoạn
A. tiến hóa hóa học
B. tiến hóa tiền sinh học.
C. tiến hóa sinh học.
D. hình thành tế bào sơ khai.
Câu 6. Theo Darwin, nhân tố chính quy định chiều hướng và tốc độ biến đổi của các giống vật nuôi, cây trồng là
A. chọn lọc nhân tạo.
B. chọn lọc tự nhiên.
C. biến dị cá thể.
D. biến dị xác định.
Câu 7. Chuột có bộ lông màu vàng giúp chúng lẩn trốn kẻ thù ở vùng đất cát nhưng ở vùng đất xám đen thì màu lông này lại gây bất lợi cho chuột. Ví dụ này mô tả nội dung nào của đặc điểm thích nghi ở sinh vật?
A. Đặc điểm thích nghi chỉ mang tính hợp lý tương đối.
B. Đặc điểm thích nghi liên tục thay đổi tùy điều kiện môi trường.
C. Đặc điểm thích nghi là giá trị thích nghi trung bình của các cá thể trong quần thể.
D. Tùy vào môi trường sống sinh vật điều chỉnh đặc điểm thích nghi cho phù hợp.
Câu 8. Cặp cơ quan nào dưới đây là cơ quan tương đồng?
A. Ngà voi và sừng tê giác.
B. Cánh chim và cánh côn trùng.
C. Cánh dơi và tay người.
D. Vòi voi và vòi bạch tuột.
Câu 9: Bệnh máu khó đông ở người do gene đột biến lặn a nằm trên NST giới tính X quy định. Gene A quy định máu đông bình thường. Trường hợp nào sau đây cho đời con có tất cả con gái đều bình thường và tất cả con trai đều mắc bệnh máu khó đông?
A. $X^A X^a$ x $X^A Y$
B. $X^a X^a$ x $X^a Y$
C. $X^A X^A$ x $X^a Y$
D. $X^a X^a$ x $X^A Y$
Câu 10: Loài Cải bắp Raphanus brassica có bộ NST 2n = 36 là một loài mới được hình thành theo sơ đồ: Raphanus sativus (2n = 18) x Brassica oleraceae (2n = 18) → Raphanus brassica (2n = 36). Hãy chọn kết luận đúng về quá trình hình thành loài mới này?
A. Đây là quá trình hình thành loài bằng con đường địa lí.
B. Quá trình hình thành loài diễn ra trong thời gian tương đối ngắn.
C. Khi mới được hình thành, loài mới không sống cùng môi trường với loài cũ.
D. Đây là phương thức hình thành loài xảy ra phổ biến ở các loài động vật.
Câu 11: Ví dụ nào sau đây thể hiện mối quan hệ cạnh tranh trong quần thể?
A. Các cây thông nhựa liền rễ nhau để cung cấp chất dinh dưỡng cho nhau.
B. Bồ nông xếp thành hàng bắt được nhiều cá hơn bồ nông đi riêng rẽ.
C. Cá mập con khi mới nở sử dụng các trứng chưa nở làm thức ăn.
D. Chó rừng cùng nhau bắt trâu rừng có kích thước lớn hơn chó rừng riêng lẻ.
Câu 12: Loài rận sống trên da chó và hút máu chó để nuôi sống cơ thể, mối quan hệ giữa rận và chó là
A. hội sinh.
B. cộng sinh.
C. hợp tác.
D. kí sinh – vật chủ.
Câu 13. Hình 1 mô tả một giai đoạn trong công nghệ chuyển gene, giai đoạn được đề cập trong hình là
A. Chuyển dòng DNA tái tổ hợp.
B. Phân lập dòng DNA tái tổ hợp.
C. Kĩ thuật cắt gene.
D. Tạo dòng DNA tái tổ hợp.
Câu 14. Thalassemia hay tan máu bẩm sinh là một bệnh di truyền gene lặn xảy ra do sự khiếm khuyết trong việc tổng hợp huyết sắc tố Hemoglobin. Thalassemia (Thal) là bệnh lý di truyền từ bố mẹ qua sang con thông qua gene với biểu hiện chính là tình trạng thiếu máu. Tuy nhiên bệnh có thể phòng ngừa cho trẻ thông qua các xét nghiệm tiền hôn nhân của bố mẹ, sinh thiết phôi khi làm thụ tinh trong ống nghiệm hoặc các sàng lọc sau sinh ở trẻ.
(Trích từ: https://tamanhhospital.vn/benh-thalassemia/)
Nhận định nào sau là sai khi nói về biện pháp cần thực hiện để hạn chế số người bị bệnh thalassemia?
A. Tạo môi trường sạch nhằm hạn chế tác nhân gây đột biến.
B. Khi bị mắc bệnh thalassemia bắt buộc không được kết hôn.
C. Sàng lọc xét nghiệm trước sinh với những người có nguy cơ sinh con bị khuyết tật di truyền.
D. Sử dụng virus làm thể truyền để thay thế các gene bệnh bằng gene lành.
Câu 15. Ở người, gene quy định máu khó đông nằm trên NST X, không có allele tương ứng trên NST Y. Một người đàn ông bị bệnh lấy vợ bình thường, sinh con trai bị bệnh. Dự đoán nào sau đây đúng?
A. Người vợ mang allele gây bệnh.
B. Tất cả các con gái của họ đều không bị bệnh này.
C. Người con trai bị bệnh là do nhận allele gây bệnh từ bố.
D. Bệnh này chỉ biểu hiện ở nam mà không biểu hiện ở nữ.
Câu 16. Ở cà độc dược, có bộ NST 2n = 24. Theo lí thuyết, số dạng đột biến thể ba được phát hiện ở loài này là
A. 23.
B. 25.
C. 26.
D. 12.
Câu 17. Hệ sinh thái nào sau đây có tính ổn định thấp nhất?
A. Rừng nguyên sinh
B. Hồ nuôi cá.
C. Đồng cỏ.
D. Đại dương.
Câu 18. Sau chiến tranh chống Mỹ, khu vực rừng ngập mặn Cần Giờ (thành phố Hồ Chí Minh) bị tàn phá nghiêm trọng. Ngày nay, khu vườn ngập mặn Cần Giờ đã được khôi phục lại và được công nhận là Khu dự trữ Sinh quyển thế giới của Việt Nam. Đây là biểu hiện của hiện tượng
A. Diễn thế nguyên sinh.
B. Diễn thế thứ sinh.
C. Diễn thế khôi phục.
D. Diễn thế phân hủy.
PHẦN II. Câu trắc nghiệm đúng sai. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai.
Câu 1. Xem hình 2 là sơ đồ cấu trúc nhiễm sắc thể giới tính ở người bình thường (số 1) và hai người bị đột biến (số 2 và số 3). Các dự đoán sau đây là Đúng hay Sai?
a) Ở vùng đầu mút của nhiễm sắc thể giới tính Y chứa gen quy định giới tính nam.
b) Người số 3 vừa bị đột biến cấu trúc, vừa bị đột biến số lượng NST.
c) Người mang đột biến số 2 nhiều khả năng sẽ có cơ thể phát triển bình thường.
d) Lệch bội ở cặp NST giới tính khiến các thể đột biến có kiểu hình nam.
Câu 2. Tỉ lệ vi khuẩn moraxella catarrhalis (vi khuẩn gây bệnh viêm tai giữa ở trẻ em) kháng kháng sinh được theo dõi và minh họa ở hình 3. (Lê Trung Dũng và các cộng sự, Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Sinh, nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
Các phát biểu sau đây về theo dõi này là Đúng hay Sai?
a) Đường đồ thị (1) chỉ tỉ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh và đồ thị (2) chỉ lượng thuốc kháng sinh sử dụng.
b) Đa số các năm, khi con người gia tăng sử dụng thuốc kháng sinh thì tỉ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh cũng gia tăng.
c) Thuốc kháng sinh là tác nhân gây đột biến hình thành các chủng vi khuẩn kháng sinh ở loài moraxella catarrhalis.
d) Nếu con người hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh thì các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh vẫn tiếp tục gia tăng do chiếm số lượng lớn trong quần thể.
Câu 3. Suy giãn tĩnh mạch chi dưới hay còn gọi giãn tĩnh mạch chân là tình trạng máu ở hệ thống tĩnh mạch bị ứ lại ở chân, không đi lên tĩnh mạch chủ để trở về tim như bình thường. Tình trạng này làm tăng áp lực thủy tĩnh trong lòng tĩnh mạch khiến tĩnh mạch giãn ra. (Suy giãn tĩnh mạch chi dưới: nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị, https://tamanhhospital.vn/suy-gian-tinh-mach-chi-duoi/, ngày 15/02/2025).
Mỗi nhận định sau đây là Đúng hay Sai khi nói về bệnh này?
a) Tăng áp lực trong tĩnh mạch, tĩnh mạch giãn ra và mất khả năng đàn hồi.
b) Tăng lưu lượng máu, tăng thể tích tâm thu.
c) Người bệnh sẽ gặp cảm giác nhức mỏi, phù chân, tê chân, chuột rút về ban đêm.
d) Để giảm bớt tình trạng suy giảm tĩnh mạch, người bệnh tránh đứng hoặc ngồi lâu tại chỗ, thực hiện các bài tập suy giãn tĩnh mạch, để chân cao khi ngồi hay nằm nghỉ, tập hít thở chủ động, chế độ ăn có nhiều chất xơ tránh táo bón, béo phì.
Câu 4. Ở loài ốc sên (Cepaea nemoralis), allele B quy định vỏ không có dải trội hoàn toàn so với allele b quy định vỏ có dải, allele Y quy định vỏ màu nâu trội hoàn toàn so với allele y quy định vỏ màu vàng. Các gene này đều nằm trên NST thường. Một con ốc sên vỏ có dải, màu vàng được lai với một con ốc sên đồng hợp tử không có dải, màu nâu thu được $F_1$. Sau đó, cho con $F_1$ lai với ốc sên vỏ có dải, màu vàng thu được đời $F_a$.
Theo lí thuyết, mỗi phát biểu sau đây về phép lai này là Đúng hay Sai?
a) Nếu kết quả $F_a$ xuất hiện hai kiểu hình, chứng tỏ các gene B và Y cùng nằm trên một NST và liên kết hoàn toàn.
b) Nếu kết quả xuất hiện bốn kiểu hình và tỉ lệ kiểu hình giống $F_1$ chiếm tỉ lệ lớn hơn, chứng tỏ các gene B và Y đã xảy ra hoán vị gen.
c) Nếu kết quả $F_a$ xuất hiện bốn kiểu hình với tỉ lệ bằng nhau, chứng tỏ các gene B và Y phải nằm trên các NST khác nhau.
d) Nếu kết quả $F_a$ xuất hiện bốn kiểu hình với tỉ lệ 41% : 41% : 9% : 9%, chứng tỏ khoảng cách giữa các gene B và Y trên một NST là 18%.
(Lê Trung Dũng và các cộng sự, Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Sinh, nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
PHẦN III. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 6 bằng số.
Câu 1. Loài lúa mì (Triticum monococcum) (2n = 14) đem lai xa với lúa mì hoang dại (riticum speltoides) (2n=14) thu được con lai nhưng bất thụ. Sau đó xuất hiện đa bội hoá bộ NST của giống lai tạo thành lúa mì (Triticum turgidum). Loài lúa mì Triticum turgidum này lai với cỏ dại (Triticum tauschii), 2n= 14), con lai bất thụ. Đa bội hoá con lại tao thành lúa mì hiện nay (Triticum gestivum). Bộ NST của loài lúa mì Triticum aestivum có bao nhiêu NST?
Câu 2. Hình bên mô tả một giai đoạn của 2 tế bào cùng loài đang trong quá trình giảm phân. Giả sử tế bào sinh trứng có cặp NST Aa không phân li trong giảm phân 1, giảm phân 2 bình thường; tế bào sinh tinh giảm phân bình thường. Sự kết hợp giữa loại giao tử thừa 1 NST của tế bào sinh trứng với giao tử của tế bào sinh tinh thì hợp tử được tạo ra do có bao nhiêu NST?
Câu 3. Một quần thể cân bằng, xét 2 cặp gene phân li độc lập, mỗi gene gồm 2 allele, tần số của allele A là 0,5, B là 0,4. Theo lí thuyết, kiểu gene Aabb của quần thể này chiếm bao nhiêu phần trăm?
Câu 4. Ở người bệnh máu khó đông do gen lặn h nằm trên NST X quy định, gen H quy định máu đông bình thường. Một người nam bình thường lấy một người nữ bình thường mang gen bệnh, khả năng họ sinh ra được con gái đầu lòng khỏe mạnh là bao nhiêu phần trăm?
Câu 5. Trong một bể cá cảnh, người ta thả vào đó 2 loài tảo, 4 loài giáp xác ăn tảo và 2 loài cá bảy màu ăn giáp xác. Để duy trì sự tồn tại của hệ thống này trong một thời gian tương đối dài, người ta đã phải thường xuyên cung cấp nguồn dinh dưỡng đủ cho tảo phát triển một cách phong phú, tạo nguồn thức ăn đến mức dư thừa đối với giáp xác. Cho biết bể cá cảnh này có mấy loài thuộc sinh vật tiêu thụ bậc 1?
Câu 6. Ở rùa, nhiệt độ ấp trứng ảnh hưởng đến tỉ lệ con đực : con cái nở ra từ trứng. Đồ thị hình 5 thể hiện mối quan hệ giữa nhiệt độ ấp trứng và tỉ lệ nở của rùa cái. Theo đồ thị, nhiệt độ ấp trứng bao nhiêu 0C thì sẽ nở ra 40 con rùa đực và 160 con rùa cái?
—————————-
Mục đích tổ chức thi tốt nghiệp THPT 2025 là gì?
Căn cứ theo Mục 1 Phương án Tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 ban hành kèm theo Quyết định 4068/QĐ-BGDĐT 2023, mục đích tổ chức thi tốt nghiệp THPT 2025 để:
– Đánh giá đúng kết quả học tập của người học theo mục tiêu và chuẩn cần đạt theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018.
– Lấy kết quả thi để xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) và làm một trong các cơ sở để đánh giá chất lượng dạy, học của các cơ sở GDPT và công tác chỉ đạo của các cơ quan quản lý giáo dục.
– Cung cấp dữ liệu đủ độ tin cậy cho các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh theo tinh thần tự chủ.
Thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2025 có bắt buộc thi môn Sinh Học không?
Căn cứ theo Mục 5 Phương án Tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 ban hành kèm theo Quyết định 4068/QĐ-BGDĐT 2023 quy định như sau:
Thí sinh thi bắt buộc môn Ngữ văn, môn Toán và 02 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ).
Đồng thời, căn cứ theo Điều 3 Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông ban hành kèm theo Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT quy định như sau:
Môn thi
Tổ chức kỳ thi gồm 03 buổi thi: 01 buổi thi môn Ngữ văn, 01 buổi thi môn Toán và 01 buổi thi của bài thi tự chọn gồm 02 môn thi trong số các môn: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ định hướng Công nghiệp (gọi tắt là Công nghệ Công nghiệp), Công nghệ định hướng Nông nghiệp (gọi tắt là Công nghệ Nông nghiệp), Ngoại ngữ (Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Đức, Tiếng Nhật và Tiếng Hàn).
Theo quy định này, các môn thi tốt nghiệp THPT 2025 bao gồm:
– Thi 02 môn bắt buộc: Toán và Ngữ văn.
– Thi 02 môn tự chọn trong số các môn sau: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ định hướng Công nghiệp, Công nghệ định hướng Nông nghiệp, Ngoại ngữ.
Như vậy, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 không bắt buộc thí sinh phải thi môn Sinh học
