Đề thi thử tốt nghiệp THPT 2025 môn Ngữ Văn – Đề 2 là một trong những đề thi tiêu biểu thuộc Bộ đề thi tuyển sinh vào đại học – Môn Ngữ Văn. Đề thi này được xây dựng bám sát cấu trúc đề minh họa của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2025, nhằm giúp học sinh lớp 12 ôn luyện hiệu quả cho kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới. Trong đó, phần nghị luận văn học xoay quanh các tác phẩm tiêu biểu như Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành), Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu), Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường)… Ngoài kiến thức văn học, đề thi còn đòi hỏi học sinh vận dụng linh hoạt kỹ năng tư duy phản biện, lập luận chặt chẽ, cũng như khả năng liên hệ thực tế sâu sắc — những yếu tố quan trọng giúp nâng cao năng lực làm bài trong kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Hãy cùng Dethitracnghiem.vn tìm hiểu về đề thi này và tham gia làm kiểm tra ngay lập tức!
- Số trang: 1 trang
- Hình thức: Tự luận
- Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
ĐỀ THI:
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Đọc văn bản sau:
(Tóm tắt đoạn trước: Thứ là một thanh niên được học hành, có hoài bão, chí hướng. Sau khi lấy được bằng Thành chung, y vào Sài Gòn tìm kế mưu sinh. Nhưng sau 3 năm, nghèo khó, bệnh tật, y phải về quê, chịu cảnh thất nghiệp. Địch, anh họ Thứ, chung vốn với Oanh, vợ chưa cưới của Địch, mở một trường tư ở ngoại ô Hà Nội. Do được bố đi làm ở xa, Địch mượn Thứ đứng chân hiệu trưởng và mỗi ngày dạy lớp Năm. Ban đầu Thứ rất hào hứng, làm tất cả những việc lặt vặt, tận tình, cần mẫn. Bao nhiêu tiền Thứ được đều gửi về Nam. Oanh không những bội ước xin làm vợ Địch (người giàu có hơn, có địa vị xã hội hơn Thứ) mà còn cùng Địch (người giám đốc trường, dạy các lớp dưới) mà khi bầu cử cho họ, Oanh còn bắt họ ăn uống quá kham khổ. Nhiều lần Thứ định nói chuyện dứt khoát với Oanh để giải thoát cho mình và tổ chức lại cái trường cho tử tế. Nhưng bản tính nhút nhát, do dự, sợ va chạm nên Thứ cứ ngần ngại, để tình trạng nặng nề kéo dài. Cuộc sống chung đụng ngày càng không chịu nổi vì thói keo bẩn, thô lậu của Oanh. Thứ bực và buồn lắm vì thấy rằng sống với người như thế thì mình cũng thành nhơ nhuốc).
Thứ không đáp. Y ngẫm nghĩ. Mặt y hầm hầm và đôi môi y chun lại. Rồi y hằn học bảo:
Kiếp chúng mình, tức lạ. Sao mà cái đời nó tù túng, nó chật hẹp, nó bần tiện thế! Không bao giờ dám nhìn cao một tí. Chỉ những lo ăn, lo mặc. Hình như tất cả nguyện vọng, tất cả mong ước, tất cả mục đích của đời chúng mình chỉ là lấp đầy hai bữa. Bao nhiêu tài trí, sức lực, óc tinh đều chỉ dùng vào việc ấy. Khổ sở cũng vì thế, nhục nhã cũng vì thế, mọi môn tài năng, trí óc, giết chết những mộng muốn đẹp, những hi vọng cao xa cũng vì thế nốt. Lúc nào cũng lo chết đói. Lúc nào cũng làm thế nào cho không chết đói! Như vậy thì sống làm gì cho cực?
Thứ vẫn không thể nào chịu được rằng sống chỉ làm thế nào cho mình và vợ con có cơm ăn, áo mặc thôi. Sống là để làm một cái gì đẹp hơn nhiều, cao quý hơn nhiều. Mỗi người sống, phải làm thế nào cho phát triển đến tận độ những khả năng của loài người chứa đựng ở trong mình. Phải gom sức lực của mình vào công cuộc tiến bộ chung. Mỗi người chết đi, phải để lại một chút gì cho chấn hưng. Phải làm thế nào cho cái đời sống vật chất không đè bẹp cái đời sống tinh thần. Cái đời sống tinh thần cũng phải có một cái gì tất yếu như cái đời sống vật chất. Nếu không, sống quả là vô vị. Chẳng lẽ làm người chỉ được ăn ngon, mặc đẹp, hưởng lạc thú của xác thịt thôi ư? Đành rằng cái đó cũng cần, song chưa đủ. Con người cần có lý tưởng. Đời sống của những người xung quanh y có lý tưởng gì đâu? Đời họ chỉ là một cái vòng tròn luẩn quẩn: làm, ăn, ngủ rồi lại làm, ăn, ngủ. Thật vô nghĩa lý. Y muốn thoát ra khỏi cái vòng ấy. Y phải thoát ra khỏi nó. Y phải làm một cái gì để nâng cao giá trị của mình, của loài người. Y không cần tiền, không cần danh. Y chỉ muốn làm người. Sống một đời sống thực sự của một con người. Có ai muốn gục xuống làm gì? Đau đớn thay cho những kiếp sống lay lắt trong buồn tẻ! Có ai muốn làm gì tại ao tù ghì sát đất hôi ơi! Người ta đã phí bao nhiêu tâm huyết, bao nhiêu công lao để giải thoát loài người. Giê-su (Jesus) đã phải đổ máu ra. Thích Ca đã phải từ bỏ tất cả những phú quý vinh hoa của đời mình. Vô ích cả, chúng nào loan loại chưa thoát khỏi những xiềng xích của cái đời và cái rét. Thứ thường có những lúc cực nhớ đến những cao vọng của mình xưa, ngẫm buồn, ngẫm tiếc cho mình. Y cứ đinh ninh rằng giá y không bị nghèo thì có lẽ y không đến nỗi đớn hèn thế này đâu. Có lẽ sẽ làm được một cái gì. Biết bao nhiêu tài năng không nảy nở được, chỉ vì không gặp được một cái hoàn cảnh tốt!…
(Trích Sống mòn, in trong Tuyển tập Nam Cao, tập 2, NXB Văn học, Hà Nội, 2005, tr. 259-260)
Chú thích: Nam Cao (1915-1951) tên Trần Hữu Tri, quê Hà Nam. Ông là nhà văn hiện đại xuất sắc của văn học Việt Nam. Với 15 năm cầm bút, ông có nhiều tiểu thuyết, 50 truyện ngắn. Nam Cao thành công ở lĩnh vực truyện ngắn: Chí Phèo, Lão Hạc, Đời thừa…
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Trong đoạn trích, nhân vật Thứ quan niệm thế nào là “sống”?
Câu 3. Nêu tác dụng của hai câu hỏi tu từ: Như vậy thì sống làm gì cho cực? Có ai muốn gục xuống làm gì?
Câu 4. Nhận xét về phẩm chất của nhân vật Thứ trong đoạn trích.
Câu 5. Anh / Chị có đồng tình với quan điểm “Biết bao nhiêu tài năng không nảy nở được, chỉ vì không gặp được một cái hoàn cảnh tốt” trong đoạn trích không? Vì sao? (Trình bày trong khoảng 5- 7 dòng)
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1. (2.0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (200 chữ) phân tích cách cảm nhận của nhân vật trữ tình / nhân vật “anh” về tình yêu trong đoạn thơ sau:
… Chỉ một người ở lại với anh thôi
Lúc anh vắng người ấy thường thức đợi
Khi anh khổ chỉ riêng người ấy tới
Anh yên lòng bên lửa ấm yêu thương
Người ấy chỉ vui khi anh hết lo buồn
Anh lạc bước, em đưa anh trở lại
Khi cần cõi thấy tháng ngày mệt mỏi
Em là sớm mai là tuổi trẻ của anh
Khi những điều giả dối vây quanh
Bàn tay ấy chở che và gìn giữ
Biết ơn em, em từ miền gió cát
Về với anh, bông cúc nhỏ hoa vàng
Anh thành người có ích cũng nhờ em
Anh biết sống vững vàng không sợ hãi
… “Anh yêu em và anh tồn tại”.
(Trích Và anh tồn tại, in trong Lưu Quang Vũ – Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2013, tr. 199-200).
Chú thích: Lưu Quang Vũ (1948 – 1988), là nhà soạn kịch, nhà thơ hiện đại nổi tiếng của Việt Nam. (…) Thơ Lưu Quang Vũ không chỉ bay bổng, tài hoa mà còn giàu cảm xúc, trăn trở, khát khao. Các bài thơ được bạn đọc yêu thích: Và anh tồn tại, Tiếng Việt …
Câu 2. (4.0 điểm)
Anh / chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về ý kiến: Hạnh phúc của tuổi trẻ đơn giản là được cống hiến.
Mục đích tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là gì?
Căn cứ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và các văn bản hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, mục đích của kỳ thi là:
– Đánh giá kết quả học tập của học sinh sau 12 năm học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông.
– Lấy kết quả thi để xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông và làm căn cứ tuyển sinh đại học, cao đẳng.
– Góp phần đánh giá chất lượng giáo dục của địa phương và cả nước, làm cơ sở điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học trong nhà trường.
Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có bắt buộc thi môn Ngữ văn không?
Theo quy định tại các văn bản hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, thí sinh dự thi phải thực hiện như sau:
– Thi 3 môn bắt buộc: Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ.
– Ngoài ra, thí sinh phải chọn một trong hai bài thi tổ hợp: Khoa học Tự nhiên (gồm các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học) hoặc Khoa học Xã hội (gồm các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân – dành cho học sinh học chương trình giáo dục phổ thông).
Trong đó, Ngữ văn là một trong ba môn thi bắt buộc mà tất cả thí sinh đều phải tham gia, không phân biệt lựa chọn bài thi tổ hợp hay mục đích xét tuyển đại học.
Như vậy, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 bắt buộc thí sinh phải thi môn Ngữ văn để xét công nhận tốt nghiệp và phục vụ các mục đích tuyển sinh vào các ngành học yêu cầu môn Ngữ văn.
